მტკნარი წყლის გიგანტური სკაროსი (ლათ. Himantura Chaophraya)

მტკნარი წყლის გიგანტური სკაროსი(ლათ.Himantura Chaophraya) ან "ზღვის ეშმაკი" მსოფლიოში ყველაზე დიდი სკაროსია,რომლის სხეულის სიგრძემ შეიძლება მიაღწიოს 7 მეტრს.


ამ სკაროსების საბინადრო არეალია ტაილანდის მდინარები(მეკონგი,მეკლონგი,ჩაოპრაია,ტაჩინი,ბან პაკონგი,ტაპი),ინდონეზიაში მდინარე მახაკამი კუნძულ კალიმანტანზე,მალაიზიაში მდინარე კინაბატანგანი საბახეზე.მათ აგრეთვე შეიძლება შევხვდეთ კუნძულ ბორნეოზე,ახალ გვინეასა და ავსტრალიაში.


სხეული სფეროსებურია  სამკუთხედის ფორმის ცხვირით და გრძელი მოქნილი კუდით.
სფეროს დიამეტრმა შეიძლება მიაღწიოს 2 მეტრს.ამ გიგანტის წონა შეადგენს 450-500 კილოგრამს.სხეულის ზედა ნაწილი ყავისფერი შეფერილობისა,ხოლო ქვედა თეთრი მცირე ნაცრისფერი და ყავისფერი ლაქებით გვერდებზე.


სხეულის წინა ნაწილში განლაგებულია მცირე ზომის თვალები,ლაყუჩები და პირი.ცხვირის და პირის ირგვლივ კანში მოთავსებულია თავისებური სენსორული გადამცემი,რომლის დახმარებით შეუძლია სხვა ცოცხალი არსებების მაგნიტური და ელექტრული ველი დაიჭიროს.ეს საშუალება მას საკვების მოპოვების პროცესს უადვილებს .გადამცემის საშუალებით ფსკერზე ან მღვრიე წყალში დამალული სკაროსი ადვილად პოულობს ნადავლს.






მტკნარი წყლის გიგანტურ სკაროსს თავის არსენალში საშიში იარაღი აქვს–2 მძლავრი და ბასრი ეკალი,რომლებიც განლაგებულია კუდზე.დიდი ზომის შიდა ეკალი მსხვერპლის დასაჭერად გამოიყენება.ის მუშაობს ჰარპუნის პრინციპით,ადმილად შედის მსხვერპლის სხეულში,მაგრამ ამოძრობას ხელს უშლის მრავალი დაკბილული კიდეები.კუდის დარტყმა ისეთი ძლიერი აქვს,რომ დიდი ეკლით შეუძლია ნავის ფსკერი გატეხოს.




მეორე ეკალი მცირე ზომისა.მისი ძირითადი დანიშნულება შხამის შეშხაპუნება,რომელიც ძალიან საშიშია ადამიანისთვის და შეიძლება სიკვდილი გამოიწვიოს.შხამი მუქი ფერის ბლანტი ლორწოა.ის გამოდის სპეციალური სადინარიდან და გამომუშავდება საშხამე ჯირკვალში .


სკაროსი იკვევება თევზებით,მოლუსკებით,კიბოსნაირებით და წყლის სხვა უხერხემლოებით.ისინი ცოცხალმშობიარენი არიან.მდედრი შობს ერთ ნაშიერს სიგრძით 34-35 სანტიმეტრი.


სამწუხაროდ მათი რაოდენობა ყოველწლიურად კლებულობს.ეს გამოწვეულია თევზის რესურსების ამოწურვით და ბუნებრივი საცხოვრებელი გარემოს შეცვლით.ამიტომ მათი დაჭერა აკრძალულია.თევზაობა დაშვებულია სპორტული მიზნით.დაჭერის და ფოტოსესიის შემდეგ მას ათავისუფლებენ .


წყარო:http://ianimal.ru/topics/gigantskijj-presnovodnyjj-skat

ორანგუტანი(ლათ.Pongo)

ორანგუტანი გორილასა და შიმპანზესთან ერთად მიეკუთვნება ადამიანის მსგავს მაიმუნს.ორანგუტანები ძალიან ჭკვიანები არიან,მათი წინა კიდურები გაცილებით გრძელია უკანაზე,ყველა თითებზე აქვთ ფრჩხილები,სხვა პრიმატებთან შედარებით  სხეულის აგებულებით ისინი ყველაზე მეტად გვანან ადამიანს.

არსებობს 2 ვარიანტი ამ პრიმატების სახელწოდების–" ორანგუტანი"და" ორანგუტანგი",მაგრამ სამეცნიერო სფეროში მიღებულია პირველი ვარიანტი.ადრე ამ ცხოველის მხოლოდ ერთი სახეობა გამოიყოფოდა–ჩვეულებრივი ორანგუტანგი(Pongo pygmatus),რომელიც ახლა იყოფა 2 ქვესახეობად:სუმატრის და ბორნეოს ორანგუტანი.სიტყვა " ორანგუტანი" ითარგმნებროგორც " ტყის ადამიანი".

ბორნეოს ორანგუტანი

სუმატრის ორანგუტანი

 ორანგუტანებს არ უყვართ წყალი,ამიტომ წვიმის დროს ისინი ცდილობენ დიდი ფოთლების ქვეშ დაიმალონ.მათ ცურვა არ იციან და თუ წყალში ჩავარდნენ შეიძლება დაიხრჩონ.

საქორწინო პერიოდის დადგომისას მამრები მდედრებს იზიდავენ სიმღერით.8,5 თვის შემდეგ მდედრი შობს 1,იშვიათად 2 ნაშიერს.ისინი იწონიან 1,5 –2 კილოგრამს.დაბადების შემდეგ პატარა ჩაეჭიდება დედას მკერდის ბალანზე და იწყებს ძუძუს წოვას.ლაქტაცია გრძელდება 3–4 წელი.

რძით კვებასთან ერთად დედა ნაშიერს აჩვევს მცენარეულ საკვებს,აჭმევს კარგად დაღეჭილ ფოთლებს.4 წლიდან პატარა  ორანგუტანი უკვე დამოუკიდებელი ხდება,მაგრამ მაინც აგრძელებს დედასთან ცხოვრებას 6–8 წლამდე.სცესობრივ მომწიფებას მამრები აღწევენ 8–12 წლის,ხოლო მდედრები 14–15 წლის ასაკში.სიცოცხლის ხანგრძლივობამ ბუნებრივ გარნმოში შეიძლება მიაღწიოს 30 წელს,ტყვეობაში კი უფრო მეტსაც.

ეს მაიმუნები ცნობილი არიან ჭკუით და მიმბაძველობით.ისინი ყველაფერს მალე სწავლობენ.ზოპარკში ადვილად ითვისებენ ადამიანურ ჩვევებს.მათ შეუძლიათ საკვების მოსაპოვებლად გამოიყენონ ჯოხი.

მაგრამ,სამწუხაროდ, ამ შესანიშნავი ცხოველების რაოდენობა ყოველწლიურად მცირდება.ამის მიზეზია მათი საარსებო გარემოს განადგურება და ბრაკონიერობა.ძირითადად იჭერენ ორანგუტანის ნაშიერს,მაგრამ მდედრი არ თმობს შვილს,ამიტომაც კლავენ მას.მამრი ორანგუტანები,თავისი ოჯახის დაცვის დროს,წარმოადგენენ სასიკვდილო საფრთხეს ცხოველებისა და ადამიანებისათვის.

ცნობილია ერთი შემთხვევა, როდესაც 1984 წელს კუნძულ ბორნეოზე მამრმა ორანგუტანებმა ბრაკონიერებზე თავდასხმა მოაწყვეს მას შემდეგ,როდესაც დაუწყეს სროლა მდედრს,რომ მისთვის ნაშიერი წაერთმიათ.სამი ბრაკონიერი ცხოველებმა სასიკვდილოდ სცემეს.ისინი იარაღმაც კი ვერ იხსნა.

წყარო:http://ianimal.ru/topics/orangutany

დიუნები და ბარხანები.

დიუნა (გერმ. Düne) — რელიეფის დადებითი ფორმა; ქარის მიერ დაგროვილი ქვიშის ბორცვი. წარმოიქმნება მცენარეულობით გაუმაგრებელ ქვიშიან ზედაპირზე (ზღვის, მდინარის, ტბის სანაპიროებზე). უდაბნოს ბარხანისაგან განსხავებით, დიუნის ქარპირა შეზნექილი კალთა დამრეცია (8-20°), ქარზურგა გამოზნექილი კალთა – ციცაბო (32-40°), სიმაღლე 5-30 მ, ზოგჯერ 100 მ აღწევს. დიუნა გადაადგილდება გაბატონებული ქარის მიმართულებით ათიოდე მეტრის სიჩქარით წელიწადში.

დიუნების წარმოქმნის საუკეთესო ადგილია მოძრავი ქვიშებით დაფარული ვაკე ადგილები, სადაც ღია ქვიშიანი სივრცე ყოველთვის დაფარულია ქვიშის სერებითა და სხვადასხვა სიდიდისა და ფორმის ბორცვებით.

მოძრავ დიუნებს დიდი ზიანი მოაქვთ: ისინი ფარავენ მინდვრებს, ბაღებს, სოფლებსა და პატარა ქალაქებსაც კი. მათი მოძრაობის შესაჩერებლად მიმართავენ – ე. წ. ქვიშების გამაგრებას, რაც გამოიხატება ძირითადად მასობრივად დანერგილ ხეებსა თუ ბუჩქნარებში. ასეთ შემთხვევაში მცენარეული ფესვები ამაგრებენ ქვიშას და ქარი ვეღარ ახერხებს მათ გადატანას.

რელიეფის ასეთი ფორმები გავრცლებულია ევროპაში, აფრიკაში, ჩრდილოეთ ამერიკაში და სხვ.

ბარხანი–რელიეფის დადებითი ფორმა,დიუნის სახესხვაობა.წარმოადგენს უდაბნოს კონტინენტურ დიუნას,ქარით მოტანილსა და მცენარებით გაუმაგრებელი ფხვიერი ქვიშის ბორცვს.ქვიშის ნაკლებობისას დაბალია 0,5 მეტრამდე.მაგრამ შეიძლება 100 მ–ზე მეტ სიმაღლესაც მიაღწიოს.მისთვის დამახასიათებელია ნახევარმთვარისებრი და ნამგლისებური მოხაზულობა.გრძელი და დამრეცი(5-15),საქარე და ციცაბო(30-33)ქარზურგა ფერდობები,რომლებიც ქარის მიმართულებით წაგრძელებულ "რქებში"გადადის.

მოძრავ დიუნებს და ბარხანებს დიდი ზიანი მოაქვთ.

ისინი ფარავენ მინდვრებს,  ბაღებს და ა.შ. ბარხანები 

ბევრია საჰარაში,აგრეთვე შუა აზის უდაბნოებში–

ყარაყუმსა და ყიზილყუმში.

წყარო: http://ka.wikipedia.org/wiki/
http://animalworld.com.ua/news/Djuny-i-barkhany